Μήπως η παράλειψη πρωινού έχει επιπτώσεις στην απώλεια βάρους;
Παναγιώτης Κουρσάρης
02.07.2014
Το πρωινό θεωρείται συχνά ως το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας. Είναι τα τρόφιμα που «ξεκινούν» το σώμα μετά από μια μακρά περίοδο αδράνειας και σας προετοιμάζει για το υπόλοιπο της ημέρας. Συνιστάται συνήθως να τρώμε πρωινό ως μέρος ενός υγιεινού τρόπου ζωής, αλλά μια νέα μελέτη με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ έχει ως στόχο να αμφισβητήσει τον ισχυρισμό αυτό.
Έχουν γίνει τακτικοί ισχυρισμοί ότι η παράλειψη του πρωινού αφήνει ένα άτομο πιο ευάλωτο στον κίνδυνο της ανθυγιεινής κατανάλωσης και στην κατανάλωση πολύ μεγάλων γευμάτων αργότερα μέσα στην ημέρα. Σε ένα άρθρο σχετικά με τους μύθους της δίαιτας, το Βρετανικό Ίδρυμα Καρδιάς (BHF) δήλωσε:
«Η παράλειψη γευμάτων, ειδικά του πρωινού, μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε κουρασμένοι και πεινασμένοι και το πιο πιθανό να λιγουρευτείτε σνακ υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και υψηλής θερμιδικής αξίας. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι που τρώνε πρωινό έχουν περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν ένα υγιές βάρος από εκείνους που δεν το κάνουν».
Το Medical News Today έχει επίσης αναφερθεί στο παρελθόν σε μια μελέτη που διαπίστωσε ότι τα άτομα που παρακάμπτουν το πρωινό έγιναν πιο επιρρεπείς στους πειρασμούς της υψηλής θερμιδικής αξίας τροφίμων και ότι η νηστεία φαίνεται να «μεροληπτεί» τον εγκέφαλο προς την αναζήτηση ανθυγιεινών επιλογών.
Εκτός από τις μελέτες που συμβουλεύουν κατά της παράλειψης πρωινού, έρευνα έχει επίσης δείξει ότι έχει μια υποκείμενη σημασία όταν πρόκειται για την απώλεια βάρους. Μια μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ το 2013 διαπίστωσε ότι η κατανάλωση ενός μεγάλου πρωινού και μικρού δείπνου προώθησε την απώλεια βάρους και μείωσε τον κίνδυνο για διαβήτη, καρδιακές παθήσεις και υψηλή χοληστερόλη πιο αποτελεσματικά από ότι εάν έτρωγαν ένα μικρό πρωινό και ένα μεγάλο δείπνο.
Περιορισμοί με προηγούμενες έρευνες
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ (UAB) έχουν ήδη επικρίνει προηγούμενες μελέτες σχετικά με την προτεινόμενη επίδραση του πρωινού στην παχυσαρκία, υποστηρίζοντας ότι τα ερευνητικά σχέδια έχουν, κατά καιρούς, έλλειψη αποδεικτικής αξίας - παραλείποντας να συμβάλουν κάθε νέα γνώση στον χώρο - ή περιείχαν αναφορά προκατειλημμένης έρευνας, με παραμορφωμένα ευρήματα να υποστηρίζουν μια συγκεκριμένη υπόθεση.
Η συνολική ανάλυση από τη συγκεκριμένη μελέτη του UAB έδειξε ότι ενώ υπάρχει μια συσχέτιση μεταξύ της παράλειψης πρωινού και της παχυσαρκίας, ακόμη να επιβεβαιωθεί κατά πόσον υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ των δύο. Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Clinical Nutrition, είχε ειδικά ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσον ή όχι οι συστάσεις πρωινού είχαν άμεση επίδραση στην απώλεια βάρους.
Η μελέτη έθεσε ως στόχο να εξετάσει «τις επιπτώσεις των οδηγιών για κατανάλωση ή παράληψη πρωινού, καθώς και τον αντίκτυπο της αλλαγής των πρωινών διατροφικών συνηθειών για την απώλεια βάρους σε ενήλικες που προσπαθούσαν να χάσουν βάρος» και δοκιμάστηκαν 309 κατά τα άλλα υγιείς υπέρβαροι και παχύσαρκοι ενήλικες από διάφορες τοποθεσίες.
Για 16 εβδομάδες, είχαν δώσει οδηγίες σε ειδικά πειραματικές ομάδες είτε να παρακάμψουν είτε να φάνε το πρωινό, ενώ μια ομάδα ελέγχου που αποτελείτο από άτομα που κατανάλωναν πρωινό και άτομα που παρέλειπαν το πρωινό, τους δόθηκαν υγιεινές διατροφικές συμβουλές που δεν ανέφεραν το πρωινό.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η απώλεια βάρους δεν επηρεάστηκε όταν σύγκριναν την τακτική κατανάλωση με την παράλειψη πρωινού.
Η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Emily Dhurandhar, Ph.D., είπε ότι θα μπορούσαν τώρα να προχωρήσουν με τη μελέτη άλλων τεχνικών για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας. «Πρέπει να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε γιατί η κατανάλωση ή η παράλειψη του πρωινού δεν επηρεάζει την απώλεια βάρους, παρά τις ενδείξεις ότι το πρωινό μπορεί να επηρεάσει την όρεξη και το μεταβολισμό.»
Ο David Allison, Ph.D., διευθυντής του UAB Nutrition Obesity Center, ανώτερος ερευνητής του έργου και επίσης επικεφαλής της προηγούμενης μελέτης του UAB, δήλωσε τα εξής:
«Το πεδίο της παχυσαρκίας και της απώλειας βάρους είναι γεμάτο από κοινές πεποιθήσεις που δεν έχουν υποβληθεί σε αυστηρούς ελέγχους. Έχουμε βρει τώρα ότι μια τέτοια άποψη δεν φαίνεται να ισχύει όταν δοκιμάζεται.»
Η μελέτη αυτή θα μπορούσε να είναι το πρώτο βήμα για την εκ νέου αξιολόγηση του τι είναι σημαντικό σε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή. Αυτό θα οδηγήσει σε περαιτέρω έρευνες για την αποτελεσματική απώλεια βάρους, αλλά ελπίζουμε επίσης και στη βελτίωση της ποιότητας των μελλοντικών μελετών σε αυτόν τον τομέα.