ΥΓΕΙΑ

Συμπτώματα, διάγνωση, αντιμετώπιση και πρόληψη καρκίνου του μαστού

Συμπτώματα, διάγνωση, αντιμετώπιση και πρόληψη καρκίνου του μαστού Παναγιώτης Κουρσάρης 07.01.2014

Ο καρκίνος του μαστού προκαλεί το θάνατο σε περισσότερες από 500.000 γυναίκες το χρόνο σε παγκόσμια κλίμακα. Φαίνεται παράδοξο, όμως ο μαστός, σύμβολο θηλυκότητας και μητρότητας, αποτελεί πηγή ανάπτυξης μιας νέας ζωής, μέσα από την παραγωγή του μητρικού γάλακτος, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να είναι το μέσο για την απώλεια κάποιας άλλης ζωής. Η πρώιμη διάγνωση με τον συστηματικό έλεγχο του ασυμπτωματικού γυναικείου πληθυσμού και η έγκαιρη θεραπεία αποτελούν, προς το παρόν, την πιο αποτελεσματική μέθοδο αντιμετώπισης της νόσου του καρκίνου του μαστού.

Όταν γίνεται αναφορά στον καρκίνο του μαστού κατά κανόνα εννοείται το αδενοκαρκίνωμα, εφόσον αυτός είναι ο πιο συχνός κακοήθης όγκος. Μια διάκριση του καρκινώματος είναι σε διηθητικό και μη διηθητικό. Αυτή η διάκριση είναι πολύ σημαντική γιατί τα μη διηθητικά καρκινώματα, θεωρητικά, δεν έχουν μεταστατικές ικανότητες και η τοπική θεραπεία συνοδεύεται από πλήρη ίαση.

Συμπτώματα

  • Το κυριότερο σύμπτωμα που αντικατοπτρίζει και την κλινική εικόνα είναι ένα ψηλαφητό μόρφωμα που γίνεται αντιληπτό τις περισσότερες φορές από την ίδια την ασθενή, πιο σπάνια από τον γιατρό ή/και από την προληπτική μαστογραφία. Ο όγκος είναι ασυμπτωματικός, ενώ πόνος εμφανίζεται σπάνια και κυρίως σε προχωρημένες καταστάσεις.
  • Επισκοπικά μπορεί να παρατηρηθεί εισολκή της θηλής, διάταση των φλεβών και διόγκωση λεμφαδένων στην περιοχή της μασχάλης. Σε πολύ προχωρημένες καταστάσεις ο όγκος προεξέχει από την επιφάνεια του δέρματος και είναι πιθανό το δέρμα να έχει την όψη φλοιού πορτοκαλιού.
  • Τέλος μπορεί να συνυπάρχει αιμορραγικό ή ορώδες έκκριμα από τη θηλή. Κατά τη ψηλάφηση το μόρφωμα δεν είναι ευκίνητο και είναι σκληρό.
  • Άλλα συμπτώματα είναι η ευαισθησία στα οστά της σπονδυλικής στήλης ή της λεκάνης, διαταραχές στην αναπνοή, συλλογή υγρού στην κοιλιά.

Διάγνωση

  • Για την διάγνωση απαιτείται παρακέντηση του όγκου με λεπτή βελόνη και λήψη υλικού για κυτταρολογική εξέταση. Πρόκειται για μην απλή και αξιόπιστη μέθοδο που πραγματοποιείται, συνήθως, στα εξωτερικά ιατρεία.
  • Απαραίτητες είναι και άλλες εξετάσεις οι οποίες βοηθούν στον έλεγχο της έκτασης του όγκου και στην ύπαρξη μεταστάσεων. Τέτοιου είδους εξετάσεις είναι: ο** υπέρηχος**, η** αξονική** **τομογραφία**, η **μαγνητική τομογραφία**, ο **αιματολογικός έλεγχος συγκεκριμένων καρκινικών δεικτών**

Αντιμετώπιση

  • Μετά την βιοψία ακολουθεί η αντιμετώπιση. Η σταδιοποίηση της νόσου είναι καθοριστική για τις μεθόδους θεραπείας που θα ακολουθηθούν. Η σταδιοποίηση αρχίζει με την κλινική εξέταση, συνεχίζει με την απεικόνιση των διαφόρων οργάνων και τελειώνει με τη βιοψία. Τα στοιχεία που εξετάζονται είναι το μέγεθος του όγκου (Τumor), η κατάσταση των λεμφαδένων (Lymphnodes) και οι απομακρυσμένες μεταστάσεις (Metastasis). Το σύστημα αυτό είναι γνωστό ως TNM. Για παράδειγμα αν ο όγκος είναι πολύ μικρός τότε έχουμε T1, ενώ αν διηθεί και γύρω ιστούς έχουμε T4.
  • Η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση του όγκου, προεγχειρητική ή/και μετεγχειρητική χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Η δυνατότητα αφαίρεσης του όγκου (σε μικρά στάδια) και η συμπληρωματική χημειοθεραπεία είναι η καλύτερη, ίσως, αντιμετώπιση.
  • Ο γιατρός οφείλει να ενημερώσει τον ασθενή για τις πολυάριθμες παρενέργειες της χημειοθεραπείας (πόνος, πτώση μαλλιών, γαστρεντερικές διαταραχές, ναυτία, καταβολή, αύξηση πιθανότητας μεταστάσεων στο μέλλον). Υψίστης σημασίας είναι και η δυνατότητα αποκατάστασης μετά από μαστεκτομή. Η αποκατάσταση μπορεί να είναι άμεση ή να γίνει σε δεύτερο χρόνο.

Πρόληψη

  • Η πρόληψη, αν και αναφέρεται τελευταία, φαίνεται να είναι απαραίτητη, καθώς δίνει τη δυνατότητα εντοπισμού του καρκίνου σε πρώιμο στάδιο και κατ΄ επέκταση τη δυνατότητα για πλήρη ίαση. Μερικές τεχνικές πρόληψης είναι οι εξής: μαστογραφία, υπερηχογράφημα, ψηλάφηση του μαστού από την ίδια τη γυναίκα, έλεγχος για ύπαρξη γονιδίων υπεύθυνων για τη δημιουργία καρκίνου, ακόμη και αν δεν έχει εμφανιστεί (περίπτωση κληρονομικότητας)
  • Η ψηλάφηση μπορεί να γίνεται τη 10η ημέρα της περιόδου κατά τη διάρκεια του μπάνιου, όταν οι δομές του μαστού είναι περισσότερο προσιτές. Η μαστογραφία δε συνιστάται σε μικρές ηλικίες λόγω της ακτινοβολίας που εκπέμπει, σε αντίθεση με τον υπέρηχο. Η ιδανική συχνότητα είναι κάθε χρόνο μετά τα 35 και ιδιαίτερα σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι οποίες δεν προστατεύονται πια από τα οιστρογόνα.

Κλείνοντας, αξίζει να τονίσουμε ότι η ψυχολογία είναι καθοριστικός παράγοντας σε κάθε ασθένεια, όπως και στον καρκίνο του μαστού. Η κακή ψυχολογία δρα κατασταλτικά δίνοντας «χώρο» στην ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Επομένως, η ψυχραιμία και η αισιοδοξία επιδρούν θετικά ακόμη και όταν έχει διαγνωστεί η νόσος. Εξάλλου με την ραγδαία πρόοδο της ιατρικής οι πιθανότητες θεραπείας και ίασης είναι μεγάλες.

Υγεία το πολυτιμότερο αγαθό!